Lợi dụng sự thiếu hiểu biết của nhiều tân sinh viên, nhất là sinh viên người đồng bào dân tộc thiểu số mới lên TP Đà Lạt (Lâm Đồng) nhập học, một số đối tượng đã dụ dỗ, lôi kéo họ tham gia vào đường dây bán hàng đa cấp biến tướng với những hứa hẹn đường mật, vẽ ra viễn cảnh giàu có trong tầm tay.
“Bóng ma” đa cấp tái hiện
Vẻ ngoài hào nhoáng, một thanh niên khoảng 30 tuổi tay xách cặp màu đen bước vào quán cà phê C. L gần ngã 5 Trường ĐH Đà Lạt. Khi đó, bên trong quán có 13 sinh viên (phần lớn là nữ) đã ngồi chờ sẵn. Người này lần lượt bắt tay từng người, tự giới thiệu mình là giám đốc chi nhánh của một công ty chuyên cung cấp các mặt hàng mỹ phẩm, có trụ sở tại TP Hồ Chí Minh. Anh phân trần lý do đến trễ là phải gặp đối tác để ký hợp đồng với giá trị lớn.
Đối lập với cử chỉ lưu thoát, dứt khoát của vị giám đốc trẻ là sự lóng ngóng, rụt rè của nhóm “đối tác” tương lai. Cách ăn mặc, giao tiếp có phần vụng về của nhóm bạn trẻ cho thấy hầu hết những sinh viên này đều năm nhất ở vùng nông thôn, mới nhập học cách đây vài tuần. Trong số 13 người thì 11 người là người đồng bào dân tộc thiểu số.
Vừa ngồi ghế, vị giám đốc lập tức “rót mật” vào tai nhóm sinh viên bằng những ngôn từ mĩ miều. Anh giới thiệu, đã tốt nghiệp hai bằng đại học loại giỏi, gồm luật và kinh tế. Ra trường làm việc trong cơ quan nhà nước, vì lương “quá bèo” nên chỉ sau vài tháng anh đã nghỉ việc và đến với việc kinh doanh đa cấp. Bây giờ anh đã là người thành đạt, thu nhập mỗi tháng hàng trăm triệu. Vị giám đốc cũng không ngại ngần chỉ trích những người làm xấu hình ảnh bán hàng đa cấp. Anh dẫn chứng đây là hoạt động đã được cả thế giới công nhận, pháp luật Việt Nam cho phép…
Khi đã trấn an và đánh tan sự hoài nghi của nhóm bạn trẻ, người này ca ngợi những sản phẩm của công ty mình đang làm có hiệu quả tức thì, công dụng hoàn hảo, người sử dụng các loại mỹ phầm này “lột xác” chỉ trong 10 ngày. “Mình cam đoan, khi dùng loại mỹ phẩm số 1 thế giới này lúc trở về nhà ba mẹ bạn nhìn thấy cứ ngỡ khách lạ đi lạc đường!..”, vị giám đốc trẻ quả quyết.
Sau hơn 30 phút phân tích những ưu điểm tuyệt đối của sản phẩm mà mình đang cung cấp, người này chuyển sang phần “trao cơ hội làm giàu” cho “đối tác”. Bây giờ, vị giám đốc trẻ hiện hình một người bán hàng đa cấp biến tướng, chẳng khác gì những người anh vừa lớn tiếng chỉ trích trước đó.
Theo người này, điều kiện để trở thành tối tác của công ty là mua sản phẩm để dùng thử. “Phải dùng thử để thấy được công dụng tuyệt vời của hãng mỹ phẩm của chúng ta. Một khi bạn đã “lột xác” rồi thì không cần phải mời, mọi người cũng lao tới xin tham gia. Mua sản phẩm nhưng thật ra chúng ta không mất một xu nào, vì sản phẩm dùng để làm đẹp cho chính chúng ta chứ không cho, không bỏ!… ”.
Người này đưa ra các gói để “đối tác” lựa chọn, thấp nhất là 6 triệu đồng, cao nhất lên tới hàng trăm triệu đồng. Tỉ lệ phần trăm và doanh thu mỗi tháng của “đối tác” sẽ tỉ lệ thuận với giá trị các gói sản phẩm bán ra, mua vào.
Theo người này, thị trường Đà Lạt còn rất lớn, cơ hội để nhóm bạn trẻ trở thành giám đốc các chi nhánh đang trong tầm tay. Chỉ cần mời 50 người mua hàng là đủ điều kiện được công ty trao quyết định làm giám đốc chi nhánh. Lúc này, lương và các khoản thưởng mỗi tháng ít nhất 100 triệu đồng.
Kết thúc buổi gặp gỡ, người này nhấn mạnh: “Người thành công là người biết nắm bắt cơ hội. Sự giàu sang, vinh quang hay nghèo đói, là do bạn quyết định!..”. Vị giám đốc trẻ một lần nữa thúc giục mọi người và giới thiệu bạn bè tham, đồng thời mời đến dự hội thảo để “nắm rõ chiến lược kinh doanh” của công ty vào tối thứ 7 tại một khách sạn trên đường Bùi Thị Xuân, TP Đà Lạt.
Chị Thu, sinh viên năm 3, Trường ĐH Đà Lạt cho biết, chị thường xuyên bị bạn bè mời tham gia hội thảo của các công ty kinh doanh đa cấp, nhất là vào đầu những năm học mới. Vừa qua, vì quá nể bạn mà chị đã tham dự một buổi hội thảo của công ty bán hàng đa cấp về thực phẩm chức năng.
“Buổi hội thảo có khoảng 100 người tại một căn phòng chật chội. Tất cả các cửa đều bị khóa, mọi người không được sử dụng điện thoại, không quay phim, chụp ảnh. Kết thúc mỗi câu “có cánh”, mỗi đoạn của người thuyết trình là được một nhóm vỗ tay tán dương. Họ mời mọc, lôi kéo mọi người mua hàng, bán hàng, giới thiệu người khác tham gia để trở thành “đối tác” của công ty!…”, chị Thu kể lại.
Hiện hình đa cấp biến tướng
Ngày 25-8 vừa qua, Công an phường 10, TP Đà Lạt, nhận được trình báo của phụ huynh sinh viên Đinh Thị Bích Ngọc (Trường ĐH Đà Lạt) về việc chị Ngọc bị bạn lôi kéo tham gia vào đường dây bán hàng đa cấp biến tướng.
Theo gia đình, chị Ngọc gọi điện về nhà xin một khoản tiền lớn với lý do là mượn điện thoại trị giá cao của bạn rồi đánh mất, cần tiền để đền. Gia đình đã lặn lội từ quê vào Đà Lạt tìm hiểu thì vỡ lẽ, chị Ngọc đã tham gia vào bán hàng đa cấp, mua gói sản phẩm của Công ty TNHH Thương mại Lô Hội (trụ sở tại TP Hồ Chí Minh) 27 triệu đồng, đã thanh toán được 13 triệu. Từ nguồn tin này, cơ quan Công an đã triệu tập những người liên quan làm việc và yêu cầu trả lại tiền cho chị Ngọc.
Tiếp tục theo dõi thoạt động của công ty trên, ngày 30-8, Công an TP Đà Lạt đã phát hiện ông Nguyễn Tấn Minh (25 tuổi, tạm trú tại Đà Lạt), xưng là giám đốc chi nhánh Đà Lạt của Công ty TNHH Thương mại Lô Hội tổ chức hội thảo bán hàng đa cấp chui trên đường Hùng Vương. Hội thảo này có hàng chục người tham gia, trong đó chủ yếu là sinh viên vừa lên Đà Lạt nhập học và người đồng bào dân tộc thiểu số. Hiện Công an TP Đà Lạt đang hoàn tất hồ sơ để xử phạt hành chính ông Nguyễn Tấn Minh.
Trung tá Phạm Văn Huấn, Đội phó Đội Cảnh sát kinh tế Công an TP Đà Lạt cho biết, tính đến đầu năm 2017, trên địa bàn Đà Lạt có 9 doanh nghiệp kinh doanh hàng đa cấp, chủ yếu là thực phẩm chức năng và mỹ phẩm.
Thời gian qua, lực lượng Công an đã triệu tập một số người của các doanh nghiệp này để làm việc. Xử phạt hành chính 5 công ty về các hành vi kinh doanh không phép, bán hàng không hóa đơn, tổ chức hội thảo chui… Công an TP Đà Lạt cũng đã chuyển 3 vụ lên Công an tỉnh Lâm Đồng để điều tra, xử lý theo thẩm quyền.
“Phần lớn bán hàng đa cấp đã bị biến tướng theo kiểu người tuyến trên bóc lột người tuyến dưới. Lấy tiền của người tham gia sau trả cho người tham gia trước bằng hình thức nâng khống giá trị hàng hóa!”, Trung tá Phạm Văn Huấn nói.
Kim Ngân (Báo CAND, 9/9/2017)
