Ông Tống Hồ Phương đặt nghệ nhân dựng tượng Trần Hưng Đạo bằng đá Non Nước, cao khoảng 1,6 m để đặt tại nhà nhưng bị UBND xã Ninh Gia (huyện Đức Trọng) yêu cầu tháo dỡ.
Tượng Trần Hưng Đạo được làm theo đúng nguyên bản của Hội Mỹ Thuật Việt Nam.
Vụ việc của ông Phương và cách hành xử của UBND xã Ninh Gia bị phản ứng mạnh khi một người quen của gia đình đưa câu chuyện lên facebook.
Đặt tượng trên bệ là sai phép?
Ngày 11-1, chúng tôi gặp gia đình ông Tống Hồ Phương tại nhà. Bức tượng Trần Hưng Đạo được xây dựng trang trọng ở giữa sân, đặt trên bệ đá hoa cương cao 1m, diện tích phần đế là 1m2. Ông Phương cho biết mình không rành việc xây tượng nên nhờ người cháu ruột là Nguyễn Xuân Quang thực hiện.
Theo anh Quang, ngày 10-12-2016, anh ra UBND xã Ninh Gia xin phép việc dựng tượng trong khu vực sân nhà, trên phần đất có chỉ tiêu xây dựng công trình kiên cố. UBND xã Ninh Gia yêu cầu anh Quang làm việc với cấp huyện để xin phép vì xã không có thẩm quyền cấp phép dựng tượng.
Sau đó anh Quang lần lượt lên Phòng VH-TT và Sở VHTT&DL tỉnh Lâm Đồng xin phép nhưng các cơ quan chức năng đều cho biết không có quy định, hướng dẫn nào về việc dựng tượng danh nhân trong khuôn viên gia đình.
Tại Sở VHTT&DL tỉnh Lâm Đồng, anh Quang được hướng dẫn không có quy định về việc mà anh Quang đề xuất nên anh cứ dựng tượng, tuy nhiên không được tổ chức các hoạt động có tính chất mê tín dị đoan, bói toán
“Nghe cán bộ nói vậy, tôi xin phê vài chữ vô đơn để khi về địa phương cho dễ nói chuyện, khỏi bị làm khó nhưng cán bộ nói không có quy định thì làm sao phê vô đơn”, anh Quang kể. Anh Quang đã xây dựng bệ đỡ và rước tượng đặt lên bệ vào ngày 4-1.
Đoàn kiểm tra của UBND xã Ninh Gia (huyện Đức Trọng) đã lập biên bản trường hợp dựng tượng của ông Phương, yêu cầu trong 60 ngày không có giấy phép dựng tượng của Sở VHTT&DL tỉnh Lâm Đồng thì phải tự tháo dỡ, nếu không sẽ cưỡng chế. Biên bản xử phạt hành chính do UBND xã Ninh Gia thực hiện ghi rõ: “Xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng”.
Trong biên bản, gia đình ông Phương thể hiện quan điểm: “Xin dựng tượng nghệ thuật anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo để chiêm ngưỡng tại khuôn viên gia đình, không vi phạm pháp luật, không có hành vi mê tín, dị đoan, bói toán”.
Chính quyền xã cứng nhắc
Bà Nguyễn Thị Nguyên, Giám đốc Sở VHTT&DL tỉnh Lâm Đồng, xác nhận gia đình ông Phương và đại diện là ông Quang có đến sở và có gửi đơn xin phép. Tuy nhiên, sau khi xét các quy định về việc dựng tượng thì không có quy định, hướng dẫn nào về việc dựng tượng danh nhân văn hoá, các nhân vật thể hiện tín ngưỡng của người dân trong khuôn viên gia đình.
“Thực tế chỉ có quy định trưng bày, dựng tượng nơi công cộng. Do đó, chúng tôi có hướng dẫn cho gia đình dựng tượng bình thường, làm các thủ tục liên quan đến xây dựng và tuyệt đối không tổ chức hoạt động mê tín dị đoan ở khu vực dựng tượng”, bà Nguyên cho biết.
Ông Nguyễn Hữu Chí, Trưởng phòng VH-TT huyện Đức Trọng, cũng cho hay đã xác minh trường hợp của gia đình ông Tống Hồ Phương và đúng như những gì ông Phương trình bày và hiện đang bị xã lập biên bản vi phạm hành chính.
Bà Nguyên thể hiện quan điểm: “Chưa có quy định thì không thể nói người ta sai, còn hoạt động xây dựng mà ông Phương sai thì hướng dẫn cho ông làm đúng. Không nên vin vào việc sai phép trong xây dựng để cấm ông Phương dựng tượng anh hùng dân tộc”.
Ông Chí cho biết, chiều ngày 11-1, ông sẽ truyền đạt quan điểm của Sở VHTT&DL tỉnh Lâm Đồng và của UBND huyện Đức Trọng tới UBND xã Ninh Gia để ông Phương tiếp tục hoàn thiện tượng và đế. “Đất ông Phương là đất có chỉ tiêu xây dựng chứ không phải đất lấn chiếm hoặc không được xây dựng công trình kiên cố nên hướng dẫn ông bổ sung thủ tục là hợp lý nhất”, ông Chí nói.
“Ông Vi Kiến Thành, Cục trưởng Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ VH-TT&DL) cho biết: trong các quy định của pháp luật không có quy định ngăn cấm việc đặt tượng, làm tượng ở trong khuôn viên đất của các cá nhân, hộ gia đình.
Tuy nhiên, cũng phải nói thêm, nếu đặt tượng rồi tổ chức thờ cúng thì phải vận động tuyên truyền người dân không nên làm như vậy. Còn việc đặt tượng trong khuôn viên gia đình họ là không trái luật.” – V.V.TUÂN
Mai Vinh (Báo Tuổi Trẻ, 12/1/2017)
