Cuối tháng 11 vừa qua, hàng chục hộ dân làng chài trên hồ Thủy điện Đồng Nai 2 (xã Tân Nghĩa, huyện Di Linh) bức xúc khi 6 người lạ mặt tìm đến lòng hồ xưng là người của Công ty Chinh Nguyên dùng lời lẽ đe dọa và đòi ăn chia các loại thủy sản mà bà con đánh bắt trên hồ. Vụ việc tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh trật tự và gây tâm lý hoang mang, lo lắng cho người dân.
• NGƯỜI DÂN BẤT AN
Theo tìm hiểu của phóng viên, hồ Thủy điện Đồng Nai 2 thuộc quản lý của Công ty CP Thủy điện Trung Nam, có tổng diện tích khoảng 1.300 ha thuộc địa bàn 2 huyện Di Linh và Lâm Hà (tỉnh Lâm Đồng). Hồ Đồng Nai 2 chính thức tích nước từ tháng 9/2013. Từ đây, người dân địa phương và các tỉnh tìm đến thành lập làng chài đánh bắt và nuôi trồng thủy sản trên lòng hồ. Hiện tại, trên hồ Thủy điện Đồng Nai 2 đang có khoảng 80 hộ dân, trong đó có khoảng 60% là người dân các tỉnh miền Tây và miền Trung đến sinh sống. Họ dựng bè nổi sống chủ yếu dựa vào nghề thả lưới, giăng câu và nuôi trồng thủy sản trên mặt hồ.
Cho đến tháng 10/2023, Công ty CP Thủy điện Trung Nam (gọi tắt là Công ty Trung Nam) hợp đồng hợp tác với Công ty Nuôi trồng Thủy sản Chinh Nguyên (trụ sở tại tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu) về việc khai thác mặt nước hồ Thủy điện Đồng Nai 2 để nuôi trồng thủy sản theo mô hình sinh thái. Thời hạn hợp tác 10 năm và bắt đầu từ tháng 10/2023.
Nói về việc hợp đồng hợp tác với Công ty Chinh Nguyên, ông Lê Anh Tuấn – Phó Giám đốc Công ty Thủy điện Trung Nam, cho biết: “Vì đây chỉ là thỏa thuận hợp tác với giữa đơn vị với Công ty Chinh Nguyên, nên chúng tôi chưa thông qua chính quyền các cấp và các ngành liên quan. Trong thỏa thuận hợp tác cũng quy định, việc xin cấp phép nuôi trồng thủy sản trên lòng hồ thuộc về trách nhiệm của Công ty Chinh Nguyên”.
Sau khi ký hợp đồng với Công ty Trung Nam, ngày 9/10/2023, Công ty Chinh Nguyên đã ra thông báo gửi đến bà con làng chài trên hồ Đồng Nai 2 và nghiêm cấm mọi phương tiện của bà con đánh bắt cá trên lòng hồ. Cũng từ đây, mâu thuẫn giữa bà con làng chài và Công ty Chinh Nguyên diễn ra ngày càng căng thẳng.
Ngày 29/11 vừa qua, Công ty Chinh Nguyên đưa 6 người, trong đó nhiều người được cho là dân “anh chị” trên địa bàn huyện Di Linh đến lòng hồ Thủy điện Đồng Nai 2 nói chuyện với gần 20 hộ dân làng chài thuộc khu vực thôn Gia Bắc 2 (xã Tân Nghĩa, huyện Di Linh). Tại đây, nhóm người này đã thông báo về việc Công ty Chinh Nguyên cấm bà con đánh bắt cá trên hồ. Khi người dân phản ứng dùng điện thoại quay lại vụ việc, thì nhóm người này dùng lời lẽ đe dọa rồi giật điện thoại của người dân.
Ông Đỗ Văn Kha, một người dân làng chài phản ánh: “Nhóm người lạ mặt rất hùng hổ, họ tới nói chuyện với chúng tôi theo kiểu giang hồ. Họ tự đưa ra quy định buộc chúng tôi phải chia cho Công ty Chinh Nguyên 50% giá trị thủy sản tự nhiên mà chúng tôi đánh bắt trên hồ hàng ngày. Thực chất Công ty mới thả mỗi giống cá mè, thế nhưng họ tự đưa ra 9 loại cá Công ty thả và yêu cầu chúng tôi chia cho họ 70% nếu đánh bắt được. Nếu người dân không chấp hành thì sẽ cấm không cho đánh bắt. Gia đình tôi 7 người, từ Đồng Nai lên đây sinh sống hơn 10 năm nay và đã nhập hộ khẩu tại xã Tân Nghĩa. Không có đất đai, gia đình dựng bè trên hồ, cuộc sống chủ yếu dựa vào việc đánh bắt, nuôi cá. Họ làm như vậy là tìm cách tiệt đường sống của người dân chúng tôi”.
Tương tự, các hộ dân như Võ Tấn Lực, Nguyễn Văn Lộc, Nguyễn Văn Điền, Mai Văn Ngọc, Nguyễn Thị Hoàng Kim, Đinh Thị Phụng, Tạ Thanh Quý, Lê Tiến Dũng, Đỗ Văn Nai, Trần Văn Tự… đến từ các tỉnh Miền Tây đang sống trên hồ Đồng Nai 2 đều rất bức xúc trước việc làm của nhóm người nói trên.
Theo họ, cuộc sống của gia đình, chuyện ăn học của con cái đều dựa hết vào nghề đánh bắt, nuôi cá trên hồ Đồng Nai 2. Hơn 10 năm qua, bà con sống yên bình chài lưới tuy vất vả nhưng cũng tạm đủ để ổn định cuộc sống. Giờ đây, Công ty Chinh Nguyên cho người đến hù dọa cấm bà con đánh bắt cá coi như tiệt đường sống của bà con nên ai cũng bức xúc, lo lắng.
• CƠ QUAN CHỨC NĂNG VÀO CUỘC
Trao đổi về vấn đề này, ông Lê Anh Tuấn – Phó Giám đốc Công ty Thủy điện Trung Nam, cho biết: “Trong hợp đồng hợp tác với Công ty Chinh Nguyên không có điều khoản nào liên quan đến việc cấm bà con làng chài đánh bắt, nuôi trồng thủy sản trên hồ. Vì vậy, việc Công ty Chinh Nguyên tự ý ra thông báo cấm bà con đánh bắt cá trên hồ là không đúng. Thời gian qua, chúng tôi luôn khuyến khích người dân đầu tư nuôi trồng thủy sản trên hồ, nên không có chuyện cấm cản gì hết. Tuy nhiên, thời gian gần đây, chúng tôi có tiếp nhận phản ánh về việc một số hộ dân sử dụng xung điện, vó đèn để bắt cá. Vấn đề này, chúng tôi đã làm việc với công an 2 huyện Di Linh và Lâm Hà để có phương án tuyên truyền, xử lý theo quy định”.
Ông Dương Xuân Tiến – Phó Chủ tịch UBND xã Tân Nghĩa (huyện Di Linh), cho biết: Sau khi tiếp nhận vụ việc liên quan đến bà con làng chài và Công ty Chinh Nguyên, địa phương đã giao Công an xã chủ trì phối hợp với các ban ngành làm việc với các bên liên quan. Quan điểm của địa phương là luôn bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân. Công an xã đã triệu tập những người trực tiếp có hành vi đe dọa bà con làng chài lên làm việc và có biện pháp răn đe nếu tái phạm sẽ xử lý nghiêm theo quy định. Công an xã báo cáo Công an huyện Di Linh về tình hình xử lý vụ việc để có biện pháp đảm bảo an ninh trật tự tránh xảy ra điểm nóng. Người đại diện Công ty Chinh Nguyên cũng đã thừa nhận những việc làm sai và ký cam kết chấp hành các quy định của pháp luật khi tới làm việc tại địa phương tránh ảnh hưởng đến bà con làng chài trên hồ Đồng Nai 2 thuộc địa phận của xã.
Địa phương cũng yêu cầu người dân không được sử dụng các phương tiện mà pháp luật nghiêm cấm như kích điện, vó đèn để đánh bắt cá. Trường hợp nếu cố tình vi phạm khi phát hiện sẽ bị xử lý nghiêm. Việc hợp tác giữa Công ty Trung Nam và Công ty Chinh Nguyên chưa thông báo cho chính quyền địa phương. Vì vậy, UBND xã sẽ báo cáo UBND huyện xem xét tính pháp lý hợp tác nuôi trồng thủy sản của 2 đơn vị này.
Trao đổi về những vấn đề liên quan, ông Bùi Văn Lựu – Giám đốc Công ty Chinh Nguyên, thừa nhận: “Hiện tại, việc nuôi trồng thủy sản trên hồ Đồng Nai 2 mới chỉ dừng lại ở việc hợp tác giữa chúng tôi với Công ty Trung Nam. Còn liên quan đến giấy phép nuôi trồng thủy sản thì chúng tôi chưa có. Đến nay, chúng tôi đã thả 9,3 tấn cá giống trên hồ. Thời gian qua, một số hộ dân làng chài đã cố tình đánh bắt cá con mới thả gây thiệt hại cho công ty chúng tôi. Còn việc một số anh em có lời lẽ chưa đúng với bà con, tôi xin nhận trách nhiệm và sẽ nhắc nhở anh em điều chỉnh tạo mối hài hòa với bà con làng chài”.
Hải Đường (LĐ Online)
